چاره شوره سر


 

نويسنده:دکتر غلامحسين غفارپور / متخصص پوست مو




 
وقتي اسم شوره‌سر به ميان مي‌آيد، معمولا اين سوال مطرح مي‌شود که با چه شامپويي مي‌توان به جنگ آن رفت؟ وقتي به بازار شامپوهاي ضدشوره مراجعه مي‌کنيد، با انبوهي از اسامي مختلف مواجه مي‌شويد....
بنابراين در انتخاب نوع شامپو دچار ترديد مي‌شويد. در اينجاست که هرکسي بنا به سليقه خودش نوعي شامپو را انتخاب کرده و از آن استفاده مي‌کند و نتيجه‌اي هم مي‌گيرد يا اينکه عاقلانه‌تر عمل کرده و به يک متخصص پوست مراجعه مي‌کند و پزشک، پس از معاينه، تشخيصي براي بيمار مي‌گذارد و بهترين نوع شامپو را براي او تجويز مي‌کند و روش مصرف آن را هم ارايه مي‌دهد.
يکي از شايع‌ترين علت‌هاي شوره‌سر، درماتيت سبورئيک است؛ التهاب مزمن پوست در مناطق مملو از غدد چربي‌ساز مثل پوست‌سر و صورت، گوش‌ها، قفسه‌صدري، پشت، چين‌هاي زيربغل، کشاله‌ران و ناف‌‌.
علت بروز شوره‌سر در اين بيماران، غالبا پرکاري غدد چربي‌ساز پوست تحت‌تاثير هورمون‌هاي مردانه (موجود در زنان و مردان) و تجمع بيشتر نوعي مخمر به نام مالاسزياست که در پوست چرب اين افراد تکثير پيدا مي‌کند و به‌عنوان يک عامل محرک در اين افراد مستعد به بيماري شوره‌سر عمل مي‌کند.
درماتيت سبورئيک يا اگزماي سبورئيک در 2 مرحله از زندگي ظاهر مي‌‌شود؛ مرحله‌ اول از بدو تولد شروع مي‌شود و معمولا 6 تا 9 ماه و گاهي بيشتر به طول مي‌انجامد که ناشي از انتقال هورمون‌هاي مردانه از مادر به نوزاد است و به صورت ورقه‌هاي سفيد مايل به زرد و چرب روي‌سر و صورت تظاهر مي‌کند و با دفع تدريجي اين هورمون‌ها از خون شيرخوار به تدريج بيماري خود به خود برطرف مي‌شود.
مرحله دوم بروز اين بيماري در دوران بلوغ است و با ظهور هورمون‌هاي بلوغ و مردانه به تدريج بيماري برگشت‌ مي‌کند، به صورت شوره‌سر، خودش را نشان مي‌دهد که معمولا روي يقه پيراهن‌ها و کت‌هاي مشکي به صورت پوسته‌هاي خشک و در مواردي، چربي‌هاي سفيد مايل به زرد تظاهر مي‌کند. علاوه بر شوره‌سر، در مواردي، پوسته‌هاي خشک روي ابروها وکانال گوش و گونه‌ها و گوشه بيني ديده مي‌شود که با مختصري قرمزي همراه است. علت‌هاي ديگر شوره‌سر، بيماري‌هايي هستند؛ مانند پسوريازيس، درماتوميوزيت، اگزماي آتوپيک، ايکتيوز و کچلي قارچي‌سر که هر کدام‌شان علايمي دارند که بر بالين بيمار مي‌توان به آنها مشکوک شد و با آزمايش‌هايي به تشخيص قطعي رسيد و با درمان‌هاي مناسب، آنها را آرام کرد.

شوره‌ها و داروها
 

براي درمان شوره‌سر و صورت مي‌توان از کِرِم‌ها و لوسيون‌هاي کلوتريمازول و کتوکونازول، مرطوب‌کننده‌ها و کورتون‌هاي ضعيف و شامپوهاي محتوي سلنيوم سولفايد، زينک پريتينيوم و کتوکونازول استفاده کرد.
با استفاده از موارد ذکر شده بالا و پس از آرام‌ شدن شدت شوره، مي‌توان درمان را قطع کرد و چون در ايجاد بيماري‌، شرايط تغيير نکرده است (يعني پرکاري غدد چربي‌ساز وجود دارد و عامل مخمر قارچي هم به عنوان يک مخمر طبيعي روي پوست همه افراد و با تراکم بيشتر روي پوست بيماران مبتلا به اگزماي سبورئيک وجود دارد) با کم‌شدن عامل محرک بيماري و مولد شوره‌سر، شوره کمتر مي‌شود؛ چون اين مخمر سرعت رشد و تکثير کندي دارد 2هفته تا چند هفته به طول مي‌انجامد که دوباره به شمار قبلي برسد. در اين مرحله است که شوره و خارش‌سر مجددا برقرار خواهد شد بنابراين درمان ضدشوره هر چند هفته به صورت يک دوره بايد انجام شود.

شوره سر تا آخر عمر
 

شوره‌سر با توجه به اينکه علت‌هاي مسبب بيماري هميشه برقرار هستند، ممکن است تا پايان عمر وجود داشته باشد و درمان هم به صورت دوره‌اي انجام شود. افرادي که بيماري پارکينسون دارند، با تشديد دوره‌هايي از شوره‌‌سر و صورت مواجه خواهند بود و نيز اشخاص مبتلا به بيماري ايدز، با شوره شديد و مقاوم به درمان‌هاي رايج مواجه خواهند شد.

شامپوهاي ضدشوره
 

شامپوها، ترکيب‌هاي مايع تميزکننده‌اي هستند که به منظور شست‌وشوي چربي‌هاي غدد چربي‌ساز پوست‌سر و بدن، سلول‌هاي لايه شاخي جدا شده از پوست‌سر، شوره‌سر و‌‌ آلودگي‌‌هاي محيطي مانند ذرات گرد و غبار و دوده سوخت‌هاي فسيلي طراحي شده‌اند. محتواي تميزکننده‌ها و شست‌وشوکننده‌ها، عوامل کف‌کننده، حالت‌دهنده‌ها و نرم‌کننده‌ها، ضخيم‌کننده‌هاي تار مو، عطرها، ترکيب‌هاي محافظ و در مواردي ويتامين‌ها هستند. بنابراين بر اساس وضعيت کف‌سر و ساقه موها، شامپوهاي متفاوتي عرضه شده است:
1.شامپوهايي براي موهاي چرب که به‌شدت چربي‌ها را در خود حل کرده و مي‌شويند ومقداري هم نرم‌کننده دارند.
2.شامپوهايي براي موهاي خشک که يک تميزکننده بسيار ملايم هستند و محتوي مقادير فراوان نرم‌کننده هستند.
3.شامپوهاي ضدشوره که براي درمان شوره‌سر طراحي شده و محتوي تراش‌دهنده لايه شاخي وترکيب‌هاي ضدقارچي، ضدالتهابي وضدتکثير بخش سطحي پوست هستند.
4.شامپوهاي حرفه‌اي که براي شست‌وشوي موها پس از رنگ کردن ساخته شده و مانع متورم شدن تار موها مي‌شوند.
5.شامپو بچه که محتوي يک تميز کننده ضعيف بوده و در صورت واردشدن به چشم، موجب بي‌حسي سطح چشم ‌شده و مانع سوزش‌ و قرمزي ملتحمه مي‌شود.

... و اما بعد از شامپو
 

شامپوها اگر بخواهند چربي پوست‌سر و موها را به طور مناسب بزدايند و برطرف کنند به طور ثانويه موجب زبر و خشک وکدر شدن ساقه موها خواهند شد و بالطبع، شانه کردن و آرايش کردن آن را با مشکل مواجه خواهند کرد. فر و رنگ کردن دايمي موها موجب صدمه به پوشش ساقه موها خواهد شد که عوارضي مانند خش شدن، شکنندگي و گره خوردن موها را هم در پي خواهد داشت و بنابراين براي مقابله با آسيب‌هاي ساقه موها و درخشنده کردن آنها کاهش شکنندگي، کاهش سوراخ‌سوراخ شدن ساقه موها، افزايش قدرت و استحکام ساقه موها و ترميم پروتئين‌هاي صدمه‌ديده ساقه موها ضروري است که ازحالت‌دهنده‌ها و نرم‌کننده‌ها استفاده کنيم.
نرم‌کننده‌ها، بارهاي منفي الکتريکي که در اثر شانه کردن در موها به وجود مي‌آيد و موجب دور شدن تارموها از هم مي‌‌شود را خنثي کرده و به حالت دادن موها کمک مي‌کند. همچنين نرم کننده‌ها هيچ‌گاه باعث ريزش موها نمي‌شوند؛ در حالي که عده‌اي به غلط اعتقاد دارند که اين ترکيب‌ها موجب ريزش موها مي‌شوند.
منبع:www.salamat.com